Vietnam | Max Hastings

De Vietnamoorlog is het meest tragische conflict van na de Tweede Wereldoorlog en zorgde voor diepe verdeeldheid in de westerse wereld. De legendarische nederlaag van Frankrijk in de strijd bij Dien Bien Phu in 1954 kan als de laatste stuiptrekking van het Franse koloniale gezag in Indochina worden beschouwd en de val van Saigon in 1975 wordt alom gezien als de grootste militaire en politieke vernedering in de geschiedenis van de Verenigde Staten.

De afgelopen jaren heeft Max Hastings – die zelf als journalist verslag deed van de oorlog en de chaotische terugtocht uit Saigon meemaakte – gesproken met veteranen van alle partijen in dit conflict, en talloze Amerikaanse en Vietnamese documenten en autobiografieën bestudeerd, om dit epische verhaal over deze epische strijd te creëren. Hij beschrijft de zorgvuldig geplande militaire operatie van Dien Bien Phu, het Tet-offensief van 1968, de luchtbombardementen op Noord-Vietnam, en geeft ook een inkijk in veel minder bekende gebeurtenissen als het bloedbad van Daido, waar een bataljon van het Amerikaanse Korps Mariniers bijna werd weggevaagd, en in de buitengewone herinneringen van de strijders van Ho Chi Minh. Het boek schetst de levendige werkelijkheid van de strijd in de jungle en op de rijstvelden die aan ten minste twee miljoen mensen het leven kostte.

Veel schrijvers behandelen de oorlog als een Amerikaanse tragedie, maar voor Hastings is het bovenal een tragedie voor de inwoners van Vietnam. In blunders en wreedheden deden de Amerikanen en hun vijanden niet voor elkaar onder. Terwijl de hele wereld bekend is met het beeld van een gillende naakte meisje dat verschroeid is door de napalm, worden de talloze opengereten buiken, onthoofdingen en moorden door de communisten vergeten. De bevolking van beide voormalige Vietnams heeft met ontberingen en onderdrukking een bittere prijs betaald voor de overwinning van het Noorden. Hier vertellen ze zelf over hun ervaringen: Vietcong-strijders, zuidelijke parachutisten, barmeisjes uit Saigon en studenten uit Hanoi, evengoed als infanteristen uit South Dakota, mariniers uit Carolina en Huey-piloten uit Arkansas.

Niet eerder is het politieke en militaire verhaal van het hele conflict zo met hartverscheurende persoonlijke ervaringen tot één geheel gesmeed als in dit boek, op een manier die de lezers van Max Hastings goed kennen. Volgens de auteur verdiende geen van beide partijen de overwinning in een strijd die veel lessen voor de 21ste eeuw bevat over het misbruik van militaire kracht om het hoofd te bieden aan lastige politieke en culturele vraagstukken. Hij heeft de getuigenissen van militaire leiders en boeren, staatslieden en soldaten bijeengebracht tot een buitengewoon document.